Yurtdışında üniversite okuyacaklar: YKS’ye kimler girmek zorunda?

Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) yurtdışında üniversite eğitimi almak isteyenlere yönelik yaptığı “denklik” değişikliği neredeyse 10 gündür tartışılmaya devam ediyor. Çünkü 15 Mart’ta yayımlanan bu yönetmelik değişikliği ile yurtdışında üniversite okuyacaklar için Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS)  girme şartı getirilmişti. Bunun yanı sıra Türkiye’de başarı sırası barajı bulunan bölümlerde okuyacaklar ayrıca YKS’de bu başarı sırası barajına da ulaşmak zorundaydı. Ancak tartışmalar da burada başladı. İlk tartışma bu değişikliğin YKS başvuruları son bulduktan sonra yapılmasıydı, yani öğrenciler isteseler de sınava giremeyeceklerdi. Bu hatadan “ikinci ek başvuru süreci” denilerek dönüldü. 25-28 Mart tarihlerinde yurtdışında okumayı isteyenler için başvurular açıldı.

YKS İÇİN HAZIRLANMADILAR

Bu değişiklikle birlikte bir başka konu daha gündeme geldi. Liseye girdikleri yıldan itibaren üniversite eğitimi için karar veren ve buna yönelik hazırlık yapan, uluslararası diploma programlarına katılan öğrenciler YKS için hazırlanmamıştı. Tüm hazırlıkları yurtdışında üniversite eğitimine yönelik yapıldı. Sınava 2.5 ay kala bu öğrencilere hem YKS hem de başarı sırası barajı şartı getiriliyordu.

YKS’YE HANGİ ÖĞRENCİLER GİRMEK ZORUNDA?

Ancak günlerdir netliğe kavuşmayan bir konu daha vardı. Denklik yönetmeliğinde yapılan değişikliklere göre hangi öğrencilerin YKS’ye girmek zorunda olduklarına ilişkin de bir netlik oluşmadı. Çünkü YÖK’ten yapılan tüm açıklamalarda “yurtdışında üniversite okuyacaklara denklik için YKS puanı şartı geldi” ifadeleri yer aldı. Defalarca tekrarlamamıza rağmen net yanıtları ancak alabildik.

Yükseköğretim Kurulu ‘na(YÖK) tekrar tekrar ilettiğimiz sorularda YKS’ye girme şartının kimleri kapsadığını örneklerle açıklamak istedik. İşte YÖK’e ilettiğimiz sorular ve yanıtları:

YÖK SORULARIMIZI YANITLADI

-YKS’ye girmek zorunda olanlar kimler?

Kişi eğer yurt dışından alacağı diplomaya ileride denklik başvurusunda bulunacaksa, okumayı düşündüğü program ülkemizde başarı sıralaması şartı aranan bir program ise YKS’ye girerek ilgili program için aranan  asgari başarı sıralamasına girmek zorundadır.

TÜM ADAYLAR ZORUNLU MU?

-YKS’ye yurtdışında okuyacak tüm adaylar girmek zorunda mı?  Örneğin psikoloji, işletme, matematik, fizik gibi bölümlerde okuyacak olanlar yani başarı sırası olmayan bölümlerde okuyacaklar da YKS’ye girmek zorunda mı?

2023 yılı itibariyle başarı sıralaması şartı aranan programlar; Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık, Mühendislik, Mimarlık, Hukuk ve Öğretmenlik (PDR dahil) programlarıdır. Soruda sayılan alanlar için ülkemizde başarı sıralaması şartı bulunmadığından, bu alanları yurt dışında okumak isteyen kişiler için de YKS şartı geçerli değildir.

BAŞARI SIRASI OLANLAR MI?

-YKS’ye girmek zorunda olanlar sadece başarı sırası bulunan tıp, hukuk, mimarlık, mühendislik, öğretmenlik, PDR, eczacılık, diş hekimliği programlarında okumak isteyenler mi?

Evet.

HARVARD, OXFORD DİPLOMASINA DENKLİK YOK

-Yale Üniversitesi’nde tıp okuyan bir öğrenci YKS’ye girmediyse ya da tıp başarı sırası barajı olan SAY-50.000’e ulaşamazsa denklik alamıyor mu? Ya da Oxford’ta veya Harvard’ta hukuk okuyacak aday YKS’ye girmediyse ya da girdi ama hukuk için gereken 125 bin başarı sırasına ulaşamadıysa denklik alamıyor mu?

Soruda sorulan adaylar eğer öğrenim gördükleri programa 15.03.2024 tarihinden sonra kayıt yaptırmışlarsa ve YKS’ye girmemiş ya da girdiği halde ülkemizde bu programlar için aranan asgari başarı dilimine girememişlerse, denklik başvurusunda bulunmaları halinde başvuruları reddedilecektir.

Yani YÖK yurtdışında okumak isteyen öğrencilere diyor ki; "Harvard'ta, Cambridge, Yale, Oxford, MIT hangi üniversiteden mezun olursan ol, başarı sırası olan bölümlerden birinde okuduysan ve YKS'ye girmedin, ya da girdin ama başarı sırası barajını geçemedin, sana denklik yok."

KAÇ ÜNİVERSİTE KARŞILAR?

Haberini yaptım ama bir de buradan hatırlatmak istiyorum.  YÖK’ün denlik için getirdiği kriterlerini 208 yükseköğretim kurumu arasından kaç Türk üniversitesi karşılıyor diye. Önce YÖK’ün tanıdığı 4 sıralama kuruluşuna bakalım.

Academic Ranking of World Universities (ARWU), CWTS Leiden Ranking Academic Ranking, QS World University Rankings, Times Higher Education (THE) World University Ranking.

DOĞRUDAN DENKLİK İÇİN

Doğrudan denklik vermek için: Bu 4 kuruluştan en az 3’nde ilk 400 diliminde yer almak. Bunu sağlayanlara Seviye Yeterlilik Belirleme Sınavı (SYBS) olmadan denklik veriyor. Bu kriteri karşılayan 3 sıralama kuruluşunun da ilk 400’ünde olan tek Türk üniversitesi yok.

Denklik için değerlendirme: 4 sıralama kuruluşunun en az ikisinde ilk 1000’de yer alırsa seçtiğiniz üniversite denklik değerlendirmesine başvurabileceksiniz. YÖK, ya sınava alacak ya da ders tamamlama isteyecek. İşte bu kriteri de sadece 12 üniversite karşılıyor.