Ailen okumuş ve geliri iyiyse 82 puan fark atıyorsun

15 yaşındaki öğrencileri matematik ve fen okuryazarlığı ile okuma becerilerini değerlendiren Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) tarafından gerçekleştirilen Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2022 sonuçları ailenin sosyoekonomik durumunun çocuklarının akademik başarılarındaki etkilerini gösterdi.

PISA sadece öğrencilerin bu 3 alandaki becerilerini değil, okul, aile, kaynaklar gibi alanların da onların eğitimlerine nasıl etki yaptığını inceliyor. PISA’da ayrıca öğrencilerin sosyoekonomik durumları ve performansları arasındaki ilişki de inceleme konularından birisini oluşturuyor.

82 PUAN FARK ATIYOR

Sonuçlara Türkiye’de matematik alanındaki öğrenci performanslarındaki farklılığın %12,6’sı, fen alanındaki farklılığın %10,3’ü ve okuma becerileri alanındaki farklılığın ise %9,8’i öğrencilerin sosyoekonomik durumlarından kaynaklanıyor.

2022 sonuçlarına göre Türkiye’deki avantajlı ve dezavantajlı öğrenciler arasındaki performans farkı matematik alanında 82, fen alanında 74 ve okuma becerileri alanında 69 puan.

AİLEN KADAR BAŞARILISIN

Bu durum döğrencilerin akademik başarılarında ailelerinin eğitim ve gelir düzeylerinin nasıl etkili olduğunu gösteriyor. Anne babanın sosyoekonomik düzeyinin çocuklarının akademik başarılarına nasıl yansıdığı ulusal sınavlarda da görülüyor. Liseye Geçiş Sınavı (LGS) sonuçlarına göre  annesinin eğitim düzeyi ilkokul olan öğrencilerin LGS ortalaması 259.97 iken, lisansüstü olan öğrencilerin ortalaması 385.65 olmuştu. Bu iki annenin çocukları arasındaki puan farkı 125.68. Babanın eğitim düzeyi de iki farklı sosyoekonomik yapıdan gelen çocuklar arasında 123 puan fark yaratıyordu. Yine bu sınavın ilk uygulandığı yıl açıklanan ve sonra da bir daha paylaşılmayan bir başka veri de özel ve devlet okulları arasında fark olmuştu. 2018’de bu puan farkının 82 olduğu görülmüştü.

OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN ÖNEMİ

Öğrencilerin başarılarında okul öncesi eğitimin ne kadar önemli olduğunu tüm araştırmalar gösteriyor. PISA 2022 verilerine göre de okul öncesi eğitime hiç katılmayan veya bir yıldan daha az katılan öğrencilerle karşılaştırıldığında Türkiye’de bir yıl okul öncesi eğitim alan öğrenciler 30 puan daha fazla performans sergiliyor. Okul öncesi eğitime bir yıl katılmak matematik performansını OECD ülkeleri için 24 puan artırırken Türkiye için 30 puan artırıyor.

Özellikle dezavantajlı çocuklar için okul öncesi eğitim çok önemli. Ancak ücretsiz olacağı açıklanan ancak yönetmelik değişikliği ile “katkı payı” adı altında okul öncesi eğitimin tekrar paralı hale getirilmesi özellikle dezavantajlı çocukların erişimini güçleştiriyor. Oysa eğitimde eşitliğin sağlanması açısından okul öncesi eğitim çok önemli, bu nedenle de ücretsiz olması gerekiyor.