İşte eğitim fakülteleri için öğretmen yetiştirmeye bir model: ÇABAÇAM

Erken çocukluk eğitiminde “kırılgan gruplar” olarak da nitelendirilen dezavantajlı çocukların toplumsal ve eğitimdeki eşitsizliklerini giderecek proje olarak yaşama geçen bir model tam 16 yıldır uygulanıyor. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Çaba Çok Amaçlı Erken Çocukluk Eğitimi Merkezi (ÇABAÇAM) bu yıl da dezavantajlı kesimlerden gelen çocuklara kapılarını açtı. Şimdilik 25 çocuk bu merkezde eğitim alacak. Aralarında mülteci, sığınmacı çocuklar da var. İlk kez bu yıl otizmli bir çocuk da öğrenciler arasında yer alıyor.

Bu merkezde temel eğitimin yanı sıra çocuklara müzik, İngilizce, sanat ve Kimlikli Bebekler gibi özel eğitimler veriliyor. Proje, Sabancı Üniversitesi tarafından iki kez Eğitime Örnek Sınıf seçildi ve Sabancı Vakfı Fark Yaratanlar listesine girdi.

2008 yılında toplum temelli erken müdahale programı olarak hayata geçirilen ÇABAÇAM, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) bünyesinde ÇABA Derneği ve Kepez Belediyesi işbirliğiyle kuruldu. Bu modelle sosyoekonomik koşulları nedeniyle erken çocukluk eğitimi hizmetlerine erişemeyen çocuklara ve ailelerine ücretsiz hizmet verilmeye başlandı. 2015 yılında ise Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği’yle (SGDD-ASAM) kurulan işbirliği sayesinde sığınmacı çocuklar ve aileleri de çalışma kapsamına alındı. Kısaca kamu, gönüllüler, yerel yönetim ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla oluşan bu model toplum temelli kurumlar için bir örnek teşkil ediyor.

EĞİTİM FAKÜLTELERİNE BİR MODEL

Projenin yürütücüsü Prof. Dr. Ebru Aktan Acar da amaçlarının ÇABAÇAM’ın eğitim fakültelerinde öğretmen yetiştirme modeli olarak yaygınlaşması olduğunu söylüyor.

Yine toplumsal eşitsizliklerin giderilmesinde erken çocukluk eğitiminin en erken müdahale olduğunu vurgulayan Aktan’dan bu projenin nasıl yaşama geçtiğini ve hedeflerini dinledik. İşte Acar’ın anlattıkları:

“Bu yıl 16’ncı kez çocuklarımızı karşılıyoruz. Kapsayıcı bir eğitim uyguluyoruz. Hem özel gereksinimimli hem de farklı ülkelerden sığınmacı ve mülteci çocuklarımız da var. Projemizin temel amacı özellikle dezavantajlı koşullardan gelen çocuklarımızın bütüncül çok yönlü gelişimlerini ve esenliklerini desteklemek ve aynı zamanda aile eğitimleri de vermek.

ÖĞRETMEN ADAYLARI YER ALIYOR

En önemlisi de eğitim fakültesinin okul öncesi olmak üzere farklı ana bilim dallarından öğretmen adaylarının bireysel ve mesleki gelişimlerini desteklemek. Bu yıl depremin ardından Adıyaman ve Maraş eğitim destek birimleriyle çadır kentlerde ÇABAÇAM olarak destek verdik. Maraş Sütçü İmam Üniversitesi içinde modelimizi devam ettirebilmeyi umuyoruz.”

TOPLUM TEMELLİ BİR MODEL

ÇABAÇAM toplum temelli örnek bir model. Aynı zamanda İstanbul’da Çaba derneği bünyesinde, üniversite yani Onsekiz Mart Üniversitesi ve yerel yönetim olarak Kepez Belediyesi ile birlikteyiz. STK, kamu ve gönüllüler birlikteyiz. Ayrıca ASAM da bizi destekliyor, il göç idaresiyle de iletişim içindeyiz. Bu toplum temelli olarak hep önerdiğimiz model.”

OKUL ÖNCESİ ZORUNLU OLMALI

Acar, okul öncesi eğitimin zorunlu ve ücretsiz olmasını gerektiğini belirterek, tüm 60-72 ay çocukların bu eğitimden yararlanmaları gerektiğine dikkat çekiyor. Bu eğitimlerin de çocuğu merkeze alan, çocuğun yakın çevresi, ailesi ve toplumu destekleyecek şekilde gerçekleşmesi gerektiğini söylüyor. Acar toplum temelli kurumlar ile ilgili ise şunları anlatıyor:  

“Toplum temelli erken çocukluk eğitiminde aslında çocuk ve aileyi, aynı zamanda da toplumu güçlendiyorsunuz. Bu modellerde kültürel duyarlılık da çok önemli. Örneğin bizde sadece kendi kültürümüz değil, farklı kültürler de temsil ediliyor. Paydaşların işbirliği önemli. Şu anda STK, yerel yönetim, kamu ve gönüllüler bir arada hep birlikteyiz. Tüm bunlar dikkate alındığında  ÇABAÇAM toplum temelli erken müdahale programlarının önemli modeli.  Zaten amacımız da ÇABAÇAM’ın eğitim fakültelerinde öğretmen yetiştirme modeli olarak yaygınlaşması.”

Acar, kurulduğu günden bu yana yaklaşıt 500 çocuk ve 1000’e yakın öğretmen adayı bu projeden yararlandığını anlatıyor. Acar, “Bu modelin etkinliğine ilişkin yapılan çalışmalar ise çocukların bilişsel, fiziksel, dil, sosyal ve duygusal gelişimlerine ve ilkokula hazırbulunuşluklarına olumlu katkı sağladığını, mülteci çocukların dil gelişimlerini desteklediğini ortaya koyuyor” diyor.

Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Ebru Aktan Acar ile ÇABAÇAM'ı konuştuk.